Το βόρειο τμήμα της Κέρκυρας μπορεί να είναι λιγότερο δημοφιλές αλλά “κρύβει” μια αυθεντική “πολυτέλεια” που θα χαρίσει στο ταξίδι σας, κάτι παραπάνω από όσα περιμένατε.

Η γοητεία του νησιού κρύβεται στην ενδοχώρα: στη φύση, στα διατηρημένα χωριά, στους αμπελώνες και στους αιωνόβιους ελαιώνες, στους υδροβιότοπους και στους ορεινούς περιπάτους που αποκαλύπτουν στον διαβάτη 30 διαφορετικά είδη ορχιδέας. Η γοητεία αλλά και το μυστήριο βρίσκονται στην τέχνη, στη βενετσιάνικη αρχιτεκτονική, στους μπότζους (κεφαλόσκαλα) των σπιτιών, στα βενετσιάνικα καμπαναριά, στη μυρωδιά μιας κανάβας (κάβας), ενός λουτρουβιού (ελαιοτριβείου), στις αμέτρητες αποχρώσεις του πράσινου, στις αγιογραφίες του Εμμανουήλ Τζάνε και της Ελένης Προσαλέντη. Η γοητεία κρύβεται στις γεύσεις του νούμπουλου (το τοπικό προσούτο) και της κερκυραϊκής φράουλας, στα εξαιρετικά προϊόντα που παράγονται, όπως η τσιτσιμπύρα του Χειμαριού, αλλά και στις νέες, καινοτόμους παραγωγικές προσπάθειες, όπως η Κερκυραϊκή Μικροζυθοποιία του Σπύρου Καλούδη. Και βρίσκεται ακόμα στην πίστη των ανθρώπων, στις προσευχές ορθοδόξων και καθολικών, στις ανάλαφρες μορφές των αδελφών της Μονής Παντοκράτορος Καμαρέλας και στη γνωστή κερκυραϊκή τρέλα!

Στα ίχνη των Ντάρελ

Στα 16 χιλιόμετρα που χωρίζουν το Νησάκι από την Κασσιόπη στη βορειοανατολική ακτή, οι πυκνοί ελαιώνες συναντούν μια κρυστάλλινη θάλασσα. Μια αλησμόνητη βόλτα είναι να ξεκινήσει κανείς από τον όρμο της Αγνής για να πάρει το μονοπάτι μέχρι το Καλάμι και να περπατήσει συντροφιά με τη θάλασσα και την ηρεμία του ελαιώνα. Εδώ, κρυμμένες μέσα στις ελιές, βρίσκονται οι περισσότερες πολυτελείς βίλες της Κέρκυρας, όπου τους καλοκαιρινούς μήνες φιλοξενούν την υψηλή λονδρέζικη κοινωνία, που έχει μετατρέψει αυτήν τη γωνιά του νησιού σε ένα κλειστό γκέτο. Περάστε το ανθισμένο με αγριολούλουδα ακρωτήριο Γιαλισκάρι και ακολουθήστε την πινακίδα που γράφει προς «Durrell house» μέχρι να εμφανιστεί ο καταπράσινος όρμος Καλάμι, ο οποίος χωρίς μερικά τσιμεντένια κτίρια θα είχε περισσότερη μαγεία. Εδώ ο διάσημος Βρετανός συγγραφέας Λώρενς Ντάρελ, η σύζυγός του Νάνσι, η μητέρα και τα αδέλφια του επέλεξαν να ζήσουν από το 1935 έως το 1939. Στην Κέρκυρα είναι που άνθησε το ζευγάρι. Εδώ περνούσαν τις μέρες τους κάνοντας μπάνιο γυμνοί στους βοτσαλωτούς όρμους, ενώ ο φίλος τους συγγραφέας Χένρι Μίλερ τούς επισκεπτόταν τακτικά, όπως και πολλοί Κερκυραίοι φίλοι από την πόλη. Το κάτασπρο σπίτι των Ντάρελ, που στέκει πάνω από μια παραθαλάσσια ταβέρνα, φαίνεται ότι επεκτάθηκε, στην ουσία όμως δεν έχει αλλάξει. Από ένα άλλο μονοπάτι, λίγο μακρύτερα, θα καταλήξετε στο εκκλησάκι του Αγίου Αρσενίου, στην κυριολεξία πάνω στο νερό. Πρόκειται για μια όμορφη βόλτα από το «λευκό σπίτι», που το καλοκαίρι μπορεί να γίνει ένα μακρύ καυτό περπάτημα, εκτός κι αν επιλέξετε τη γρήγορη και δροσερή επιλογή της βάρκας.

Εδώ, κρυμμένες μέσα στις ελιές, βρίσκονται οι περισσότερες πολυτελείς βίλες της Κέρκυρας, όπου τους καλοκαιρινούς μήνες φιλοξενούν την υψηλή λονδρέζικη κοινωνία, που έχει μετατρέψει αυτήν τη γωνιά του νησιού σε ένα κλειστό γκέτο.

Ο γειτονικός κόλπος της Κουλούρας, με την ταβέρνα της οικογένειας Γιναργύρου να χρονολογείται από το 1960, στην κυριολεξία πάνω από τη θάλασσα, είναι ό,τι πρέπει για ένα ουζάκι με θέα τις απέναντι αλβανικές ακτές. Εδώ, αν παραγγείλει κανείς από την προηγούμενη μέρα, μπορεί να δοκιμάσει το περίφημο κερκυραϊκό μπουρδέτο από σκορπιούς, το «χέλι με κόκκινη σάλτσα» όπως περιγράφεται από τον Ντάρελ και το οποίο γίνεται με πετρόψαρα, ακόμη και με χέλι!

Εδώ, αν παραγγείλει κανείς από την προηγούμενη μέρα, μπορεί να δοκιμάσει το περίφημο κερκυραϊκό μπουρδέτο από σκορπιούς, το «χέλι με κόκκινη σάλτσα» όπως περιγράφεται από τον Ντάρελ και το οποίο γίνεται με πετρόψαρα, ακόμη και με χέλι!

Η κοσμοπολίτικη Κασσιόπη -το πρώην αρχαίο λιμάνι, λίγα χιλιόμετρα βορειότερα- δεν φέρει έντονα τα σημάδια του παρελθόντος, παρ’ όλα αυτά υπάρχουν μερικά δείγματα. Η εκκλησία της Παναγίας Κασσωπίτρας, χτισμένη στα ερείπια του αρχαίου ναού του Δία με τις τοιχογραφίες του 9ου αιώνα, αξίζει πραγματικά μια επίσκεψη. Όπως και το Ρωμαϊκό κάστρο στην κορυφή του οικισμού, πνιγμένο στα αγριολούλουδα, το οποίο είναι σε φάση ανάπλασης χάρη στις συντονισμένες προσπάθειες της τοπικής κοινωνίας. Η βόλτα στην περαντζάδα του λιμανιού είναι πραγματικά απολαυστική και συνδυάζεται υπέροχα με ένα νοστιμότατο wrap με κερκυραϊκό νούμπουλο και κουμκουάτ στο «Λιμάνι» ή καλαμαράκια τηγανητά με τσάτνεϊ λεμονιού και ούζο στον «Μπάρμπα Σίμο». Ακολουθώντας τον παραλιακό δρόμο, αριστερά του λιμανιού θα συναντήσετε την υπέροχη διπλή παραλία της Κασσιόπης με τα λευκά βότσαλα και ένα μικρό μονοπάτι θα σας φέρει πάνω στα τεράστια λειασμένα από τη θάλασσα λευκά βράχια. Καθίστε αναπαυτικά εκεί και απολαύστε το δροσερό αεράκι που κατεβαίνει από τα βουνά της Αλβανίας, αλλά και τη γαλήνια εικόνα των καϊκιών που πηγαίνουν κι έρχονται.

Ελάχιστοι γνωρίζουν, παρεμπιπτόντως, ότι ο Καζανόβας, που ζούσε στην πόλη ως υπασπιστής, επικηρυγμένος από τον γενικό προβλεπτή Daniele Dolfin, εν έτει 1745, κατέφυγε για ένα διάστημα στην Κασσιόπη. Στο βιβλίο «Casanova Giacomo: Βενετία, Κέρκυρα, Κωνσταντινούπολη» (εκδόσεις Μίλητος 2007) θα διαβάσετε μεταξύ άλλων για την καθημερινή ζωή του σ’ ετούτη τη γωνιά του νησιού.

Παλιά Περίθεια, λίμνη Αντινιώτη, Σιδάρι

 

Μια εξερευνητική και άκρως απολαυστική βόλτα με αυτοκίνητο θα σας βρει στη συνέχεια στο δρόμο για το χωριό Λούτσες. Ενας δρόμος πολύ στενός, ανηφορικός, με απότομες στροφές, όπου σιγά-σιγά η βλάστηση υποχωρεί, το τοπίο ανοίγει και κάπου-κάπου φαίνεται η θάλασσα. Η Παλιά Περίθεια, κρυμμένη στην αγκαλιά του Παντοκράτορα, μετέωρη ανάμεσα στη γη και τον ουρανό, διαθέτει σπάνια γοητεία. Η περιήγηση στον εγκαταλελειμμένο οικισμό μαγεύει όλες τις αισθήσεις. Αθέατο από τη θάλασσα για το φόβο των πειρατών, το χωριό μόλις πρόσφατα άρχισε να παίρνει ζωή, καθώς σιγά-σιγά κάποιοι αναπαλαιώνουν τα παλιά πέτρινα σπίτια. Ένας πολύ σημαντικός λόγος για να επισκεφτείτε το χωριό είναι για να γευτείτε τα εξαιρετικά κερκυραϊκά πιάτα που προσφέρουν οι τρεις ταβέρνες του. Στην «Ωγνίστρα» θα φάτε πολύ καλό σοφρίτο, συκομαΐδα και πορτοκαλόγλυκο για επιδόρπιο, ενώ στην «Παλιά Περίθεια» η κυρία Διαμαντίνα φτιάχνει απίθανο τσιγαρέλι με χόρτα από το μποστάνι της, τέλεια παστιτσάδα και τυρόπιτα.

Αλλάζοντας σκηνικό, στο τέρμα της παραλίας της Αχαράβης απλώνεται η λίμνη Αντινιώτη, «η λίμνη των κρίνων». Εδώ, στο βορειοανατολικό άκρο της Κέρκυρας, το νερό, ατάραχο σαν γυαλί, κυματίζει στο αεράκι και η θάλασσα λίγο πιο πέρα έχει το βαθύ μπλε του κοβαλτίου. Η λιμνοθάλασσα Αντινιώτη προστατεύεται από τη συνθήκη Natura 2000, λόγω της ιδιαιτερότητάς της αλλά και γιατί προσφέρει καταφύγιο σε πολλά είδη πουλιών, όπως ερωδιούς, κορμοράνους, πάπιες, νεροχελώνες και το πιο σπάνιο είδος, τη βίδρα ή σβίδρα, η οποία ζει σε μεγάλους πληθυσμούς. Αν και οι κυνηγοί προσπαθούν σθεναρά για το αντίθετο, η σβίδρα παραμένει ένα από τα προστατευόμενα είδη της λιμνοθάλασσας. Σε κάθε περίπτωση, όμως, το στολίδι της περιοχής είναι τα 16 διαφορετικά είδη ορχιδέας που συναντώνται εδώ.

Η λιμνοθάλασσα Αντινιώτη προστατεύεται από τη συνθήκη Natura 2000, λόγω της ιδιαιτερότητάς της αλλά και γιατί προσφέρει καταφύγιο σε πολλά είδη πουλιών, όπως ερωδιούς, κορμοράνους, πάπιες, νεροχελώνες και το πιο σπάνιο είδος, τη βίδρα ή σβίδρα, η οποία ζει σε μεγάλους πληθυσμούς.

Το Σιδάρι είναι πολύ τουριστικό, μια όμορφη βόλτα όμως με τα πόδια είναι να ξεκινήσει κανείς από το κέντρο του χωριού Περουλάδες για το ακρωτήρι Δράστης – χωματόδρομος με αυλάκια. Μετά το γνωστό σημείο όπου φωτογραφίζονται όλοι, ακολουθήστε το δρόμο δεξιά, μέχρι να εμφανιστεί η θάλασσα σε ένα τοπίο που κόβει την ανάσα.

Αρχοντικά, Μονές και θέα

 

Στο εσωτερικό του νησιού, μέσα σε απέραντες εκτάσεις με ελιές και εκκλησίες, υποστατικά και ελαιοτριβεία, εμφανίζονται οι αρχοντικές αγροικίες των Κερκυραίων ευγενών σε βενετσιάνικο ή εγγλέζικο στυλ, με μουσειακή επίπλωση και πίνακες της Επτανησιακής Σχολής, που δεν συναντώνται σε κανένα άλλο μέρος της Ελλάδας. Πολλά από αυτά τα αρχοντικά είναι ερειπωμένα, άλλα διανύουν έναν λιγότερο λαμπρό βίο σαν ενοικιαζόμενες βίλες και τέλος υπάρχουν και αυτά που έχουν διατηρηθεί στο ακέραιο. Το αρχοντικό της οικογένειας Θεοτόκη στους Καρουσάδες, του Σκάρπα στους Γιαννάδες, των Γιαλλινά-Χαλικιόπουλου στο Καβαλούρι, του Ροδόσταμου Κουρκουμέλη στην Αφρα, του Βούλγαρη στο Γαστούρι, του Μαρίτσα στον Πρινίλα είναι μόνο μερικά από αυτά.

Μετά το χωριό Νυμφές, πολύ κοντά στους Αγίους Δούλους, η γυναικεία Μονή Παντοκράτορος Καμαρέλας με την ομώνυμη πηγή αποτελεί μια όαση φιλοξενίας και ηρεμίας. Οι αδερφές Φιλοθέη και Πελαγία, μαζί με τη γερόντισσα Πελαγία Γραμμένου, θα σας υποδεχτούν θερμά. Η μονή ιδρύθηκε τον 18ο αιώνα, αλλά η εκκλησία που είναι αφιερωμένη στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος είναι βασιλικού ρυθμού (19ος αιώνας) και έχει αυτό το ανεπιτήδευτο κερκυραϊκό στυλ: ο Παντοκράτορας στην ουρανία του ναού όπως και το τέμπλο είναι και τα δύο έργα του γνωστού Κερκυραίου ζωγράφου Διονύσιου Σγούρου (1884-1977).

Το Ασκηταριό στις Νυμφές είναι ένα από τα παλαιότερα χριστιανικά μνημεία του νησιού, εξαιρετικό δείγμα κερκυραϊκής αρχιτεκτονικής της υπαίθρου, όπως είναι και ο ναός του Εσταυρωμένου στην άκρη του χωριού. Επρόκειτο για μια πλούσια μονή του 14ου αιώνα, της οποίας σήμερα βλέπουμε το συγκρότημα των κελιών, το καθολικό, τις αποθήκες αλλά και το παλιό λουτρουβιό. Εδώ μέσα μπορείς να φανταστείς τα στάδια παραγωγής του λαδιού, βλέπεις τη ρόδα με τα ζώα να γυρίζει, το σιδερένιο πιεστήριο, την τεράστια πέτρινη λαξευτή λεκάνη. Και αναρωτιέσαι πόσες ελιές να έχουν πλυθεί άραγε εκεί μέσα. Το τοπίο είναι εκπληκτικής ομορφιάς μέσα σ’ ένα πυκνό δάσος από κυπαρίσσια, πεύκα, ελιές, καστανιές, βελανιδιές. Στη σπηλιά που βρίσκεται λίγο πιο κάτω ασκήτεψε ο Αρτεμί́σιος Παΐσιος, ο οποίος υπολογίζεται ότι κατέφτασε τον 5ο αιώνα από την Αχριδόνα και ο θρύλος λέει ότι, σκάβοντας τη σπηλιά, έπεσε μια πέτρα και τον σκέπασε. Οι δε γονείς του έχτισαν αυτό το μοναστήρι προς τιμήν του.

Βγαίνοντας από το χωριό, θα δείτε τους καταρράκτες των Νυμφών, όπου, σύμφωνα πάλι με το θρύλο, λούζονταν οι νύμφες. Εδώ ευδοκιμεί και το περίφημο κουμκουάτ που έφερε ο Εγγλέζος γεωπόνος Μέρλιν το 1924 και κάθε χρόνο ο συνεταιρισμός «Αγράνθι» επεξεργάζεται περισσότερους από 140 τόνους κυρίως για εξαγωγή.

Το Μοναστήρι της Αγίας Τριάδας είναι ακόμη ένα μέρος που αξίζει να επισκεφτείτε. Το πιο ωραίο κομμάτι της βόλτας όμως είναι η ίδια η διαδρομή έως εκεί. Από το χωματόδρομο που ξεκινάει από το χωριό Κληματιά θα περάσετε μέσα από εκατοντάδες αιωνόβια ελαιόδεντρα, άλλοτε σε πεζούλες και άλλοτε στοιχισμένα (και όλα τους με δίχτυα), θα δείτε τα αμπέλια της μονής, ενώ κάθε τόσο τα ανοίγματα θα σας αποκαλύπτουν τη θέα στα χωριά και στη θάλασσα. Εδώ, εκτός από τον εικαστικό πλούτο και την αγνή φιλοξενία, γεύεσαι και την παραδεισένια φύση με τη συγκλονιστική πανοραμική θέα σε ολόκληρο το βόρειο συγκρότημα του νησιού.

Κέρκυρα είναι όλα αυτά και χιλιάδες άλλα μέσα από τα μάτια όσων την αγαπούν. Όπως είπε κάποτε και ο Τσόρτσιλ, «τις πόλεις και τους τόπους τούς δημιουργούμε εμείς, για να μας δημιουργήσουν ύστερα αυτοί με τη σειρά τους».